Dieta odchudzająca

Otyłość jest złożoną wieloczynnikową chorobą przewlekłą mającą często podłoże genetyczne i środowiskowe. Charakteryzuje się zwiększeniem masy ciała ponad normę z powodu nagromadzenia się nadmiaru tłuszczu w ciele. Następuje to w wyniku powiększania się istniejących lub tworzenia nowych komórek tłuszczowych.
Otyłość jest czynnikiem ryzyka choroby niedokrwiennej serca, zwiększa 3-4 razy częstość rozwoju nadciśnienia tętniczego, udaru mózgu, sprzyja rozwojowi cukrzycy typu II, hiperlipidemii, chorób reumatologicznych, chorób wątroby, dróg żółciowych, chorób układu oddechowego. Stanowi także czynnik ryzyka rozwoju niektórych nowotworów. Sprzyja występowaniu lub nasileniu problemów psychologicznych i socjologicznych.

Biorąc pod uwagę tak liczne powikłania warto podkreślić zasadność leczenia tej choroby.
Rozpoznanie otyłości określa się poprzez zawartość tłuszczu w ciele najczęściej z zastosowaniem metody bioimpedancji elektrycznej. O prawidłowej masie ciała świadczy zawartość tłuszczu u kobiet w granicach 20-30%, a u mężczyzn 12-20%.

W codziennej praktyce wykorzystuje się też metody antropometryczne, czyli mierzenie masy ciała, wzrostu, obwodu pasa i bioder. Wskaźniki te pozwalają określić stopień i typ otyłości.
Najczęściej stosuje się wskaźnik masy ciała BMI (ang. Body Mass Index), który obliczamy dzieląc masę ciała podaną w kilogramach przez wzrost podniesiony do kwadratu (podany w metrach).

Klasyfikacja nadwagi i otyłości u osób dorosłych wg BMI:

Niedowaga < 18,5
Waga w normie 18,5 – 24,9
Nadwaga 25 – 29,9
Otyłość stopnia I 30 – 34,9
Otyłość stopnia II 35,00 – 39,99
Otyłość stopnia III >40

Otyłość III, zwana też otyłością olbrzymią wiąże się bezpośrednio z zagrożeniem życia.
Innym wskaźnikiem jest wskaźnik stosunku talii do bioder WHR (ang. Waist to Hip ratio), który pozwala ocenić rozmieszczenie tkanki tłuszczowej i typ otyłości. Otyłość brzuszną rozpoznajemy, gdy przekracza 0,85 u kobiet, zaś u mężczyzn powyżej 1,0. Przypadki o mniejszym wskaźniku WHR można zaliczyć do otyłości pośladkowo-udowej.

Otyłość brzuszną możemy także rozpoznać mierząc tylko obwód pasa. Wartości wynoszące u kobiet więcej niż 88 cm, a u mężczyzn powyżej 102 cm wskazują na otyłość brzuszną, która dodatkowo stwarza duże zagrożenie powikłań metabolicznych i zagrożenie dla zdrowia. Wartości pomiędzy 80-88 cm u kobiet oraz 94-102 cm u mężczyzn oznaczają zwiększone prawdopodobieństwo wystąpienia powikłań otyłości. Nagromadzenie tłuszczu wewnątrz jamy brzusznej, czyli otyłość brzuszna może prowadzić do powikłań w postaci: hiperlipidemii, cukrzycy i nadciśnienia. Współistnienie otyłości z tymi chorobami definiuje się jako zespół metaboliczny.

Niestety obserwujemy coraz większą liczbę osób otyłych na świecie. Szacuje się, że może ona wynosić nawet jedną trzecią populacji w krajach europejskich i w Polsce. Dlatego często otyłość określa się epidemią XXI wieku.
Istnieje wiele metod leczenia otyłości. Wciąż słyszymy o cudownych terapiach odchudzających i rewelacyjnych środkach farmakologicznych. Niestety żadna z cudownych, modnych diet w dłuższym lub krótszym okresie nie jest skuteczna i zazwyczaj jej zaprzestanie wiąże się z efektem jojo. Nadal więc najskuteczniejszym sposobem pozostaje właściwie opracowana indywidualnie na potrzeby określonego pacjenta dieta redukująca, zwana dietą niskokaloryczną. Taka dieta musi dostarczać mniej kalorii niż wynosi zapotrzebowanie organizmu. Dieta redukująca dla pacjenta mającego skłonność do otyłości powinna stanowić model żywienia na całe życie i bardzo często wiązać się z trwałą zmianą nawyków żywieniowych. Nieodłącznym dopełnieniem diety musi być wysiłek fizyczny. Dla osób otyłych najbezpieczniejsze są ćwiczenia aerobowe o stopniowo zwiększanej intensywności, tj. spacery, aerobik, gimnastyka, pływanie, jazda na rowerze, jogging. Ważne aby wybrać taki rodzaj aktywności, który lubimy i którego stosowanie jest możliwe przez długi czas. Aby aktywność fizyczna przynosiła korzyści, musi być wykonywana regularnie, najlepiej codziennie przez minimum 30 minut.